Wybór formy opodatkowania – podatek liniowy czy skala podatkowa? Porównanie dla początkujących przedsiębiorców

Wybór formy opodatkowania to jedna z pierwszych i najważniejszych decyzji przy zakładaniu jednoosobowej działalności gospodarczej. Od niej zależy wysokość Twoich przyszłych zobowiązań wobec fiskusa i opłacalność prowadzenia firmy. Podatek liniowy gwarantuje stałą stawkę 19%, niezależnie od dochodów, skala podatkowa posiada dwa progi: 12% i 32%, ale pozwala korzystać z ulg, a na ryczałcie masz 3% podatku, ale nie możesz odliczyć kosztów. W tym poradniku pokazujemy, jak działają te formy, jakie mają plusy i minusy oraz kiedy opłaca się wybrać każdą z nich.

Dlaczego wybór formy opodatkowania w JDG jest tak ważny?

Wybór formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej to decyzja, która bezpośrednio wpływa na wysokość płaconych podatków, a tym samym – na realne dochody przedsiębiorcy. Ma on również znaczenie dla sposobu prowadzenia księgowości.

Jaką formę opodatkowania wybrać przy zakładaniu działalności gospodarczej? Warto zastanowić się nad tym jeszcze przed rejestracją firmy – już na etapie wypełniania formularza CEIDG-1 będziesz podać preferowaną formę rozliczania się z fiskusem. 

Zrozumienie zasad opodatkowania działalności gospodarczej jest bardzo ważne, jeśli chcesz w sposób bezpieczny i opłacalny prowadzić swój biznes. Jeśli wybór opodatkowania działalności gospodarczej stanowi dla Ciebie trudność, skonsultuj się z doradcą podatkowym, który wyjaśni Ci wszystkie wątpliwości.

Jaka jest najkorzystniejsza forma opodatkowania dla sklepu internetowego? To zależy od wielu czynników, w tym od skali działalności i poziomu inwestycji, jakie chcesz ponosić na co dzień. Przeczytaj nasz poradnik, by dowiedzieć się na ten temat więcej.

Ile tak naprawdę kosztuje założenie działalności? Sprawdź najważniejsze informacje

Podatek liniowy – jak działa i kiedy warto go wybrać?

Podatek liniowy 19% to jedna z trzech dostępnych form opodatkowania dochodów z jednoosobowej działalności gospodarczej. Jego kluczową cechą jest stała stawka podatku, niezależna od wysokości osiąganego dochodu – niezależnie, czy zarobisz 100 000 zł czy 500 000 zł rocznie, zapłacisz zawsze 19% od dochodu (czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania). Dochodem mogą być np. środki otrzymane od klientów, a kosztami – wydatki firmowe (zakup towaru, opłaty za biuro itd.).

Zalety podatku liniowego są widoczne przede wszystkim przy wyższych dochodach – przedsiębiorca nie musi martwić się o przekroczenie progu podatkowego. Stała stawka upraszcza planowanie finansów, a dodatkowo pozwala rozliczać koszty uzyskania przychodu i niektóre ulgi (np. na badania i rozwój czy składki zdrowotne).

A co, jeśli chodzi o wady podatku liniowego? Warto wiedzieć, że nie będzie on korzystny dla każdego. Ta forma rozliczeń nie daje prawa do kwoty wolnej od podatku, nie pozwala też na wspólne rozliczenie z małżonkiem czy jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Co więcej, nie przysługują tu popularne ulgi (np. ulga na dzieci czy na internet), a sama stawka 19% jest wyraźnie wyższa niż 12% w pierwszym progu skali podatkowej (dla dochodów do 120 000 zł).

Dla kogo podatek liniowy na jdg będzie najbardziej opłacalny? Jeśli prowadzisz jednoosobową firmę usługową w branży IT i Twój roczny dochód znacznie przekracza 120 000 zł, nie korzystasz z ulg rodzinnych i nie rozliczasz się wspólnie z małżonkiem, podatek liniowy może być najlepszym wyborem. Przy wysokich zarobkach pozwala bowiem uniknąć przejścia na 32% stawkę skali podatkowej i daje stabilność podatkową przez cały rok.

Skala podatkowa – co warto wiedzieć o tej formie rozliczenia?

Podatek według skali to najczęściej wybierana przez początkujących przedsiębiorców forma opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej. Jest to tzw. rozliczenie na zasadach ogólnych, w którym wysokość podatku zależy od osiągniętego dochodu. W 2025 roku obowiązują dwa progi podatkowe – dochody do 120 000 zł opodatkowane są stawką 12%, a nadwyżka powyżej tej kwoty – stawką 32%. Dodatkowo każdy przedsiębiorca korzystający z tej formy ma prawo do kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 000 zł, co oznacza, że od tej części dochodu nie zapłaci w ogóle PIT.

Z zalet skali podatkowej skorzystają osoby na początku działalności lub osiągający niższe dochody. 

• Po pierwsze, niższa stawka 12% obowiązuje do wysokiego progu 120 000 zł, dzięki czemu opodatkowanie w praktyce bywa znacznie niższe niż w przypadku podatku liniowego (19%). 
• Po drugie, przedsiębiorcy mają prawo korzystać z wielu ulg podatkowych, np. na dzieci, internet, rehabilitację czy darowizny, dodatkowo obniżając należny podatek.
• Dla wielu osób ogromną zaletą jest też możliwość wspólnego rozliczenia z małżonkiem – w takim przypadku łączny dochód dzieli się na pół i każda z części podlega opodatkowaniu według odpowiedniej stawki. Dzięki temu dochody jednego małżonka mogą „obniżyć” stawkę drugiego i ograniczyć przekroczenie progu 120 000 zł.

Skala podatkowa w jdg sprawdza się najlepiej, gdy przewidywane dochody nie przekroczą 120 000 zł rocznie. Wówczas przedsiębiorca zapłaci podatek według niższej stawki i wykorzysta przysługującą kwotę wolną od podatku, minimalizując obciążenia fiskalne.

Podatek liniowy a skala podatkowa – porównanie

Podatek liniowy czy zasady ogólne? Porównanie obu form rozliczania się z fiskusem pomoże Ci zrozumieć kluczowe różnice między nimi. Poniżej znajdziesz zestawienie ich najważniejszych cech, zalet i ograniczeń.

Porównanie form opodatkowania działalności gospodarczej w formie tabeli

Jak widzisz, różnice między podatkiem liniowym a podatkiem na zasadach ogólnych mogą mieć ogromny wpływ na dochodowość Twojego biznesu. Jeśli czujesz, że potrzebujesz dodatkowego wsparcia w tych aspektach, umów się na konsultację z doradcą podatkowym, który pomoże Ci przeanalizować Twoją indywidualną sytuację.

Ryczałt a sklep internetowy – co warto wiedzieć?

Wcześniej wspomnieliśmy, że przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą wybierać spośród trzech form opodatkowania. Do tej pory omówiliśmy dwie najczęściej wybierane – podatek według skali oraz podatek liniowy. Teraz warto przyjrzeć się trzeciej opcji, czyli ryczałtowi od przychodów ewidencjonowanych. 

W przypadku ryczałtu podstawą opodatkowania jest przychód, a nie dochód – oznacza to, że nie można pomniejszyć podstawy opodatkowania o poniesione koszty uzyskania przychodu. W zamian przedsiębiorca korzysta z niższych stawek podatku, które zależą od rodzaju prowadzonej działalności (np. 3% dla handlu towarami, 8,5% dla części usług, 12% dla sprzedaży produktów cyfrowych). Ryczałt nie przewiduje również kwoty wolnej od podatku ani większości ulg podatkowych, ale za to znacznie upraszcza księgowość – wystarczy prowadzenie ewidencji przychodów,

W przypadku e-commerce ta forma może być szczególnie atrakcyjna, gdy prowadzisz sprzedaż towarów o niskiej marży i dużym wolumenie – stawka 3% jest korzystniejsza niż 19% od dochodu (liniowy) czy 12/32% (skala). Ryczałt sprawdzi się też, jeśli chcesz zminimalizować formalności i koszty księgowości, a Twoje koszty prowadzenia działalności są relatywnie niewielkie. 

Jak wybrać odpowiednią formę opodatkowania w JDG?

Jednym z kluczowych kroków przy rozpoczęciu działalności gospodarczej jest decyzja dotycząca sposobu rozliczeń z fiskusem. Pytanie o to, jak wybrać formę opodatkowania jdg, warto rozpatrywać w kontekście indywidualnych planów i prognoz finansowych – od tej decyzji zależy wysokość płaconych podatków oraz dostęp do określonych ulg.

Przedsiębiorca powinien wziąć pod uwagę kilka kryteriów. 

• Pierwszym jest prognoza przychodów – przy niskich obrotach bardziej opłacalny może być ryczałt, natomiast przy wysokich dochodach korzystniejsza okaże się skala podatkowa lub podatek liniowy. 
• Kolejnym aspektem są planowane ulgi, takie jak ulga na dziecko czy wspólne rozliczenie z małżonkiem, które dostępne są tylko w wybranych formach rozliczeń. 
• Zastanawiając się nad wyborem podatku przy zakładaniu firmy, dobrze jest przeanalizować nie tylko bieżące potrzeby, ale także przyszłe kierunki rozwoju biznesu. 

Wielu przedsiębiorców zadaje sobie pytanie: jak podjąć decyzję o podatku, skoro trudno przewidzieć wszystkie zmienne? Warto pamiętać, że wybór nie musi być ostateczny – formę opodatkowania można zmieniać w kolejnych latach, dostosowując ją do rosnących przychodów, zmian w prawie podatkowym czy zmiany sytuacji rodzinnej.

Mamy nadzieję, że ten poradnik pomógł Ci odpowiedzieć na pytanie o to, na co zwrócić uwagę przy wyborze podatku i która z form rozliczania się z fiskusem jest najlepsza w Twoim przypadku.

Najczęściej zadawane pytania o formę opodatkowania JDG