WCAG 2.1 i 2.2 – wytyczne o dostępności stron internetowych. Czym są i jak je wdrożyć w swoim biznesie?

WCAG 2.1 i 2.2 to zestaw międzynarodowych wytycznych, które pomagają tworzyć serwisy cyfrowe przyjazne dla wszystkich – w tym dla osób z niepełnosprawnościami. Dziś wdrażanie standardów dostępności jest już nie opcją, a koniecznością. Z tego poradnika dowiesz się, czym dokładnie są wytyczne WCAG, na czym polega różnica między wersjami 2.1 i 2.2 oraz jak możesz – krok po kroku – zastosować je w praktyce, prowadząc biznes online.

Czym jest WCAG? Wprowadzenie do standardów dostępności cyfrowej

WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to międzynarodowy standard opracowany po to, by strony internetowe, aplikacje i wszelkie treści cyfrowe były dostępne dla jak najszerszego grona użytkowników – niezależnie od ich sprawności, wieku, używanego urządzenia. 

WCAG opiera się na czterech głównych zasadach dostępności: Postrzegalność, Funkcjonalność, Zrozumiałość i Solidność. Treści w internecie powinny być widoczne, możliwe do obsłużenia, łatwe do zrozumienia i kompatybilne z różnymi technologiami wspomagającymi (np. czytnikami ekranu).

Historia standardów WCAG:

Za rozwój standardów odpowiada W3C (World Wide Web Consortium) – organizacja międzynarodowa, której celem jest rozwój otwartych standardów sieciowych. Grupa robocza WAI (Web Accessibility Initiative) działająca w ramach W3C odpowiada za tworzenie i aktualizowanie WCAG.

WCAG 2.1 vs WCAG 2.2 – najważniejsze różnice i nowości

WCAG 2.1 to obecnie jeden z najczęściej stosowanych standardów dostępności. Wprowadził 17 nowych kryteriów sukcesu względem WCAG 2.0, m.in. dotyczących obsługi za pomocą dotyku, widoczności etykiet, działania formularzy na urządzeniach mobilnych. To właśnie ten standard stał się podstawą wielu przepisów prawnych – m.in. europejskiego EAA (European Accessibility Act).

WCAG 2.2 wprowadza kolejne 9 nowych kryteriów sukcesu, których celem jest:

• ułatwienie obsługi elementów nawigacyjnych dla osób z ograniczoną motoryką;
• lepsze wsparcie dla użytkowników z trudnościami poznawczymi;
• zwiększenie czytelności interfejsów, np. przez widoczność fokusu lub bardziej dostępne CAPTCHA.
  

Oficjalnie WCAG 2.2 zostało opublikowane w październiku 2023 roku i zyskuje status nowego standardu rekomendowanego przez W3C. Na nim opierać się będzie unijna dyrektywa EAA, która zacznie obowiązywać przedsiębiorców już od czerwca 2025 roku.

Co dalej? Na horyzoncie jest WCAG 3.0, czyli zupełnie nowe podejście do dostępności cyfrowej, oparte na ocenach jakościowych i mierzeniu użyteczności. To jednak projekt długoterminowy – obecnie warto skupić się na pełnym wdrożeniu standardu WCAG 2.2.

Poziomy zgodności z WCAG: A, AA i AAA

Poziomy zgodności określają, w jakim stopniu dana strona spełnia wytyczne WCAG. 

• Poziom A – absolutne minimum, bez którego strona nie będzie dostępna dla wielu osób z niepełnosprawnościami.
• Poziom AA – najbardziej rekomendowany poziom zapewniający praktyczność i wysoką dostępność. Wymagany jest przez Europejski Akt o Dostępności (EAA).
• Poziom AAA – zaawansowany poziom, trudny do wdrożenia dla całego serwisu, ale możliwy do zastosowania w wybranych sekcjach strony (np. na podstronie kontaktu, regulaminu czy koszyka).

Jakie są najważniejsze kryteria z poziomu AA?

• Odpowiedni kontrast kolorów (minimum 4,5:1 dla tekstu).
• Teksty alternatywne dla grafik i zdjęć produktów.
• Logiczna struktura nagłówków (H1-H6).
• Możliwość obsługi strony za pomocą klawiatury.
• Czytelne komunikaty o błędach w formularzach.

POUR, czyli cztery główne zasady WCAG 2.2

Standard WCAG 2.2 opiera się na czterech filarach dostępności cyfrowej, znanych pod akronimem POUR – od angielskich słów: Perceivable, Operable, Understandable, Robust. Te zasady wyznaczają kierunek projektowania stron i aplikacji tak, by były przyjazne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich sprawności.

• Postrzegalność (Perceivable) – oznacza, że wszystkie treści i elementy interfejsu muszą być dostępne dla różnych zmysłów. Jeśli ktoś nie widzi, powinien móc usłyszeć treść (np. dzięki czytnikowi ekranu i tekstom alternatywnym). Jeśli nie słyszy – powinien ją przeczytać (np. napisy do filmów).
  
• Funkcjonalność (Operable) – strona musi być możliwa do obsłużenia przez każdego, np. za pomocą samej klawiatury (bez myszy), przełączników, czytników wzroku. Użytkownik powinien bez problemu nawigować, wypełniać formularze, przewijać stronę i zatrzymywać animacje.
  
• Zrozumiałość (Understandable) – wszystkie elementy interfejsu i komunikaty muszą być logiczne i spójne. Formularze powinny mieć wyraźne etykiety, a działania – przewidywalny przebieg (np. kliknięcie w “Koszyk” nie powinno przenosić do FAQ).
  
• Solidność (Robust) – zawartość strony powinna być czytelna nie tylko dla użytkownika, ale również dla różnych technologii wspomagających – od najnowszych wersji przeglądarek po starsze czytniki ekranu. Dzięki temu strona jest odporna na zmiany technologiczne i bardziej niezawodna.

Główne kryteria sukcesu WCAG 2.2 dla biznesu online

Dostosowanie sklepu internetowego na Shoperze czy strony biznesowej do WCAG 2.2 nie oznacza przebudowy wszystkiego od zera, a wdrożenie kilku istotnych kryteriów sukcesu, które przekładają się bezpośrednio na doświadczenie użytkownika i zgodność z prawem.

• Teksty alternatywne dla elementów graficznych. Każda grafika, zdjęcie produktu, ikona, wykres czy przycisk musi mieć opis alternatywny (alt), który zrozumiale wyjaśni, co przedstawia dany element. To fundament dostępności i wymóg WCAG już od poziomu A.
• Kontrast kolorów i czytelność treści. Zgodnie z WCAG 2.2 poziomu AA tekst na stronie musi być czytelny także dla osób z wadami wzroku. Minimalny kontrast tekstu do tła to 4,5:1, a w przypadku większych fontów – 3:1. Dotyczy to nie tylko treści głównej, ale i przycisków CTA, formularzy czy menu.
• Nawigacja za pomocą klawiatury. Użytkownik musi mieć możliwość przejścia przez wszystkie elementy strony tylko za pomocą klawisza Tab. Sklep bez tej funkcji wyklucza osoby z ograniczoną sprawnością ruchową lub korzystające z alternatywnych metod sterowania.
• Formularze i etykiety dostępne dla wszystkich. Każde pole formularza musi być dobrze opisane. Etykiety powinny być powiązane z polami, a błędy – jasno komunikowane w dostępny sposób (np. z informacją dźwiękową i tekstową).
• Responsywność i skalowalność. Użytkownicy muszą móc powiększyć treść do 200% bez utraty funkcjonalności strony. Strona powinna działać poprawnie na smartfonach, tabletach i desktopach niezależnie od orientacji ekranu czy preferencji użytkownika.
• Target Size (nowość w WCAG 2.2) – to jedno z nowych kryteriów, które mówi o minimalnej wielkości klikanych elementów. Przyciski i linki muszą mieć co najmniej 24×24 px, by można było w nie wygodnie kliknąć – zwłaszcza na urządzeniach mobilnych. To prosty sposób na poprawę UX i dostępności w jednym.
  

Praktyczne wdrażanie WCAG 2.2 w serwisach internetowych

Wdrożenie standardu WCAG 2.2 to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów prawa, ale przede wszystkim długofalowa inwestycja w jakość doświadczenia użytkowników. Chcesz, by proces ten był skuteczny? Przyjmij jasną metodologię i działaj etapami. Dobrym punktem wyjścia jest audyt dostępności obecnej strony i identyfikacja najbardziej krytycznych barier.

Od czego zacząć? 

• W pierwszej kolejności zajmij się elementami o największym wpływie: strukturą nagłówków, tekstami alternatywnymi, kontrastem i dostępnością formularzy. 
• Następnie ;przejdź do zaawansowanych elementów: poprawnej nawigacji klawiaturą, dostosowania interfejsu do urządzeń mobilnych itd.

Postaw na współpracę interdyscyplinarną – najlepiej, jeśli projektanci UX, programiści, content managerowie i specjaliści SEO będą działać razem. 

Weryfikacja zgodności z WCAG 2.1 i 2.2 – podstawowe narzędzia i metody

Sprawdzenie, czy strona internetowa spełnia standardy WCAG 2.1 lub 2.2, wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi i metod. Możesz skorzystać w tym celu z wielu rozwiązań, zarówno automatycznych, jak i umożliwiających ręczne testowanie. Wśród najbardziej popularnych narzędzi znajdziesz: 

• WAVE, 
• axe DevTools, 
• Lighthouse, 
• Contrast Checker (WebAIM),
• Accessibility Insights. 

WCAG 2.2 wprowadza nowe kryteria, które warto testować oddzielnie – m.in. Target Size (wielkość klikalnych elementów). Należy pamiętać, że testy automatyczne wykrywają tylko część problemów – wiele z nich, jak intuicyjność formularzy czy zgodność opisów z kontekstem wymaga manualnej oceny. Z tego powodu rekomenduje się także testy z udziałem użytkowników z niepełnosprawnościami – tylko wtedy można uzyskać pełny obraz funkcjonalności strony w realnych warunkach. 

Przygotowania naszego oprogramowania do wymogów Europejskiego Aktu o Dostępności (EAA) trwają od początku roku. Kluczowa jest dla nas współpraca z agencją audytującą, która zatrudnia osoby z niepełnosprawnościami. Ich praktyczne testy gwarantują najwyższą jakość i realność oceny dostępności. Właśnie dlatego wkrótce przeprowadzimy kolejny audyt, aby upewnić się, że oprogramowanie jest w pełni zgodne z wytycznymi WCAG na poziomie AA, wymaganymi przez EAA.

Biznesowe korzyści z wdrożenia WCAG 2.2

Dostępność cyfrowa to nie tylko wyraz społecznej odpowiedzialności – to także realna przewaga konkurencyjna. Dlaczego?

• Dostosowanie strony do wymogów WCAG 2.2 pozwala dotrzeć do szerszego grona odbiorców – w Polsce żyje ponad 4 miliony osób z niepełnosprawnościami, a jeszcze więcej korzysta z internetu w trudnych warunkach (np. na smartfonach w słońcu). 
• Strony zgodne z WCAG są bardziej intuicyjne i przyjazne, a to przekłada się na wyższy współczynnik konwersji.
• Wiele zasad WCAG pokrywa się z dobrymi praktykami SEO – np. użycie tekstów alternatywnych czy hierarchia nagłówków pozytywnie na widoczność w wyszukiwarkach.
• Zgodność z regulacjami (w tym Europejskim Aktem o Dostępności) zabezpiecza firmę przed ewentualnymi karami finansowymi. 
• Marki dostępne cyfrowo postrzegane są jako nowoczesne, empatyczne i odpowiedzialne społecznie, co coraz częściej wpływa na decyzje zakupowe klientów.

WCAG 2.2 a przyszłość dostępności cyfrowej w biznesie

Dostępność cyfrowa staje się integralnym elementem Inclusive Design – podejścia projektowego, które zakłada, że produkt cyfrowy powinien być użyteczny dla możliwie jak największej liczby użytkowników, niezależnie od ich ograniczeń. Wdrożenie WCAG 2.2 to krok w stronę tworzenia empatycznych i przyjaznych interfejsów, które odpowiadają na potrzeby realnych ludzi.

Warto też spojrzeć w przyszłość: już trwają prace nad WCAG 3.0, który ma przynieść jeszcze bardziej kompleksowe i elastyczne podejście do oceny dostępności. W nowym standardzie ocena ma być bardziej punktowa niż „zero-jedynkowa” – zapewni to większą swobodę, ale też nowe wyzwania. Już dziś warto wdrożyć WCAG 2.2 i przygotować swój zespół na nadchodzące zmiany. 

FAQ – najczęściej zadawane pytania o WCAG 2.2

Co to jest WCAG AA i czy mój biznes musi go spełniać?

Poziom AA w standardzie WCAG 2.1 i 2.2 to obecnie wymagany prawem minimalny poziom dostępności dla większości stron, zgodny z Europejskim Aktem o Dostępności. Jeśli Twój biznes oferuje produkty lub usługi online, musisz zadbać o zgodność z tym poziomem przed czerwcem 2025.

Jak często powinienem testować zgodność mojej strony z WCAG?

Rekomenduje się przeprowadzanie testów co najmniej raz na kwartał oraz po każdej większej aktualizacji strony lub kampanii marketingowej. Dostępność to proces ciągły, a nie jednorazowe działanie.

Czy istnieją wyjątki od standardów WCAG?

Zgodnie z polskim prawem od 23 września 2020 roku każda strona internetowa, a od 23 czerwca 2021 roku każda aplikacja mobilna należąca do podmiotu publicznego zobowiązane są do posiadania deklaracji. Jeśli nie spełnia wymogów WCAG, musi o tym poinformować odwiedzających.

Od kiedy obowiązuje WCAG 2.2 i co to oznacza dla mojego biznesu?

WCAG 2.2 został opublikowany przez W3C w październiku 2023 roku i stopniowo staje się standardem odniesienia w przepisach europejskich. Obowiązywać będzie na mocy Europejski Akt o Dostępności (EAA) od czerwca 2025.